Dr hab. Edyta Górska-Drabik, prof. uczelni
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

Zagrożenie dla upraw aronii czarnoowocowej

Największe zagrożenie w uprawie aronii czarnoowocowej stanowi gatunek omacnica jarzębianka, który od 2004 roku notowany jest na aronii. Przed zasiedleniem aronii motyl ten powszechnie występował na roślinach z rodzaju głóg i jarząb. Stadium powodującym szkody są gąsienice, która żerują w kwiatostanach wyjadając pąki kwiatowe, tym samym obniżając wielkość plonu. Po ruszeniu wegetacji, kiedy pąki aronii zaczynają się rozwijać, jasnożółte gąsienice omacnicy jarzebianki ukryte w okresie zimy w kokonach (fot.1) stopniowo opuszczają miejsca zimowania. W tym czasie zmieniają również zabarwienie na zielonobrunatne i zasiedlają rozwijające się pąki kwiatostanowe

W tym okresie są one bardzo ruchliwe i trudne do zauważenia, ze względu na niewielkie rozmiary ciała. Pierwszym sygnałem obecności szkodnika są widoczne pomiędzy pąkami grudkowate odchody gąsienic oraz przędza. Zasiedlanie kwiatostanów przez szkodnika zwykle ma miejsce w pierwszej dekadzie kwietnia (2020 r. Lubelszczyzna), natomiast tegoroczny pojaw jest opóźniony o około 10 dni.

Starsze gąsienice omacnicy jarzębianki mają jasnozieloną barwę i charakterystyczne dwa pasy na grzbiecie.

Zazwyczaj żerują one pojedynczo, ukryte pomiędzy pąkami kwiatowymi i stopniowo je oprzędzają. Pąki przylegają do siebie, a kwiatostan staje się „zbity”. Pomimo braku zewnętrznych objawów żerowania, zasiedlone przez larwy omacnicy jarzebianki kwiatostany można łatwo odróżnić od nieuszkodzonych, które mają luźno osadzone pąki.

Żerowanie gąsienic omacnicy jarzębianki w kwiatostanach przyczynia się również do obniżenia jakości owoców, poprzez spadek zawartości cennych antocyjanów występujących w owocach aronii.

Gąsienice omacnicy jarzebianki ze względu na ukryty tryb życia nie są w odpowiednim czasie zauważone przez plantatorów, a zabieg zwalczający szkodnika często przeprowadzany jest zbyt późno (tuż przed kwitnieniem aronii), o zbiega się z terminem opuszczania kwiatostanów przez większość gąsienic.
Na jakość plonu owoców aronii wpływa również żerowanie młodych gąsienic omacnicy jarzebianki w owocach. Samice omacnicy jarzebianki składają jaja do zagłębień kielichowych niedojrzałych jeszcze owoców,

a wylęgłe gąsienice wgryzają się do ich wnętrza drążąc w nich chodniki..
Biorąc pod uwagę negatywny wpływ żerowania gąsienic omacnicy jarzebianki (A. advenella) na ilość i jakość plonu owoców aronii, ograniczanie liczebności populacji tego gatunku fitofaga na plantacjach jest uzasadnione.